SỰ TÍCH ĐẦM DẠ TRẠCH

(Truyền thuyết Tiên Dung- Chử Đồng tử)

Vua Hùng thời ấy rất xa

Có nàng công chúa tên là Tiên Dung

Đẹp xinh nức tiếng hoàng cung

Cầm kỳ thi họa, ngôn dung hơn người

Tuổi chừng mười tám đôi mươi

Bao nhà quyền quý ngỏ lời cầu mong

“Tiên Dung lòng chẳng thuận lòng

Chỉ xin cha chuyến thuyền rồng dạo chơi

Ngó xem cảnh đẹp muôn nơi

Thăm người thôn dã, ngắm trời vào xuân”(1)

Vua cha lòng những phân vân

Chiều con nên chẳng ngại ngần ban ra:

“Chờ sông Hồng nhạt phù sa

đợi khi thời tiết giao hòa thì đi”

Đông qua xuân cũng giữa thì

Hai bờ hoa nhãn, xanh rì dâu non

Đàn, tiêu, sáo nhạc véo von

Buồm căng gió lộng, sóng cồn cát xa

Dập dìu bướm lượn tìm hoa

Trời xanh tiếng hát ngân nga vọng về

Chuyện này ở một vùng quê

Nơi làng Chử Xá chuyên nghề lưới sông

Có gia đình Chử Cù Vân

Con Trai Đồng Tử cũng dần lớn khôn

Một mình vất vả sớm hôm

Bố con gà trống, ai hơn cảnh nghèo

Lại thêm hỏa hoạn kèm theo

Cửa nhà không có, gieo neo tháng ngày

Gia tài còn được hôm nay

Hai người, chỉ một khố này che thân

Ngày qua tháng lại chuyển lân

Thay nhau dùng mặc, bước chân ra ngoài

 Đồng Tử ngày một đẹp trai

Thân hình vạm vỡ, sức dài xứng cân

Chử ông sức yếu cạn dần

Biết mình sắp lánh cõi trần dặn con

“Mệnh cha nay cũng chẳng còn

nếu cha có mất, khố son con dùng

phòng khi mưa gió lạnh lùng”

Thương cha nước mắt chảy ròng tuôn rơi

Chiều lòng Đồng Tử nhận lời

Nỡ nào lại để cha vùi xác không

Chôn cha theo với khố sồng

Còn mình ở lại, thân không còn gì

Sáng ngày thật sớm ra đi

Quăng chài thả lưới, về thì tối đen

Ngâm mình dưới nước thành quen

Cuộc đời chẳng biết đua chen ai nào

Đói no, nắng cháy, mưa cào

Mom sông vần vũ, lao xao sóng dồi

Một hôm bãi vắng đang ngồi

Bỗng nghe tiếng trống, từng thôi dập dồn

Xa xa lớp lớp sóng cồn

Thuyền ai cờ quạt, chàng hồn khiếp kinh

Đồng Tử tìm chỗ dấu mình

Lau che, cát phủ bóng hình ai hay

Tiên Dung nhìn thấy nơi này

Hoa thơm cỏ lạ làm say lòng nàng

Trời thì trải nhẹ nắng vàng

Trên bờ cát trắng, mênh mang gió miền

Neo thuyền ngắm cảnh thiên nhiên

Rời lầu lên bãi, nàng truyền nghỉ chân

Chợt nhìn dòng nước trong ngần

Mây xanh in bóng, như phần thêu hoa

Liền sai người lấy màn ra

Quây cho thật kín, buồng hoa tắm liền

Xiêm y, cởi bỏ như tiên

Mịn màng da tuyết , tóc huyền buông chân

Nõn nà thon thả tấm thân

Nước trong nàng gội cát dần trôi xa

Dưới đâu lộ rõ người ra

Một chàng trai trẻ lại là khỏa thân

Đang nằm sợ sệt dưới chân

Ngượng ngùng nàng cũng bần thần ….phút giây

Chắc là duyên phận chi đây

Phải chăng trời định, ta nay gặp chàng

Nghĩ xong nàng hỏi dịu dàng:

“Người đâu nằm dưới cát vàng ẩn thân”

Đồng Tử nhỏ nhẹ phân trần:

“Tôi nay đơn độc, một thân một mình

cha con nghèo khó bình sinh

cùng chung chiếc khố che mình thay nhau

khi cha mất, xót thương đau

xác trần chôn cất tôi đâu đành lòng

còn mình thì vẫn ở không

quanh năm kiếm cá bờ sông Đa Hòa

hôm nay nghe tiếng trống xa

nghĩ mình trần trụi thật là xấu thay

dấu thân dưới cát nơi này

vô tình màn lại quây ngay lộ trần”

Tiên Dung nghe nói thương thầm

Truyền ngay thị nữ, áo quần nàng trao

Đồng Tử chàng hãy mặc vào

Đây là duyên số, ai nào biết đây

Xuống thuyền nàng mới tỏ bày:

“Từ lâu ta chẳng, dựng xây gia đình

hôm nay duyên phận hữu tình

Trời ban hai đứa chúng mình gặp nhau

thiếp  không quản ngại hèn giàu

tình yêu chẳng có gì đâu sánh bằng”

Tân hôn tổ chức dưới trăng

Thuyền hoa lấp lánh, ngoài trong tiệc mừng

Người thì hoàng tộc lẫy lừng

Kẻ thì khốn khó chung tình bên nhau

Ranh giới ngăn cách còn đâu

Vợ chồng lòng hợp, tình sâu nghĩa nồng

Đưa nhau viếng mộ Chử ông

Rồi dong thuyền ngược về vùng Phong Châu

Vua cha biết việc đã lâu

Không ưa chàng rể, cấm chầu hoàng cung

Lính canh nghe lệnh lạnh lùng

Van xin chẳng đặng, đành cùng về xuôi

Sông hồng nước chảy đầy  vơi

Tiên Dung về lại ở nơi quê chồng

Nhà tre dựng tạm bến sông

Chồng ngày kiếm cá, vợ trồng lúa khoai

Tằm, dâu, tơ, kén miệt mài

Cùng dân dệt vải , trong ngoài đổi trao

Hà Lương, chợ Thám, xôn xao

Bốn phương nhộn nhịp ngày nào bán mua

Khoái Châu ruộng hẹp đồng chua

Nứt khô nắng hạ, ngập mùa nước lên

Đói ăn bệnh tật liên miên

Vợ chồng bàn bạc gom tiền đi xa

Một là buôn bán những là

Hai là học thuốc, rồi ra cứu người

Đồng Tử ngày tháng biển khơi

Một hôm gió dạt vào nơi đảo Quỳnh (Viên)

Dừng chân ghé bước một mình

Thấy có am nhỏ, bóng hình hoang sơ

Phật Quang đạo sỹ như chờ

Ban chàng chiếc nón tu lờ, gậy tiên

Phép màu cũng được ban truyền

Thoắt rồi Ngài biến đi liền, còn đâu

Đồng Tử mê mẩn trong đầu

Tỉnh ra chiếc nón, gậy màu vẫn đây

Trời xanh biển rộng quang mây

Lên thuyền chàng vội xuôi ngay quê nhà

Vợ chồng từ đấy, gần xa

Gậy thần chữa bệnh thật là linh thiêng

Người đau, gậy chỉ khỏi liền

Dân lành thán phục như tiên giáng trần

Một đêm gió lớn, mây vần

Vợ chồng cắm gậy, nón thần tạm nương

Ngả lưng nghỉ tựa bên đường

Mơ màng như ở trên giường êm say

Tỉnh ra sao lạ thế này

Nghiêm trang cung điện đủ đầy lính canh

Người đông cảnh đẹp như tranh

Đầy kho vàng bạc, lũy thành giáo thương

Vợ chồng lòng vẫn vấn vương

Ngày đêm nhung lụa, thêm thương dân nghèo

Còn bao số phận gieo neo

Lo sao cho hết, nhìn theo cháy lòng

Có nàng Nguyễn ở thôn trong

Phục tài Đồng Tử nhưng lòng không an

Cứu người đau chẳng từ nan

Nếu mà không gặp, chết oan vẫn thời

Chi bằng khắp ở nơi nơi

 thuốc nam chữa bệnh, ta thời truyền cho

Tiên Dung gặp mặt truyện trò

Tâm đầu ý hợp xin cho đón về

Ba người hợp sức mọi bề

Trăm dân làm phúc chẳng hề riêng chung

Một hôm tin ở hoàng cung

Vua cha bệnh nặng khôn cùng lâm nguy

Đã qua bao vị ngự y

Bệnh không thuyên giảm chỉ vì nhớ con

Thân già sức yếu mỏi mòn

Cung đình hoàng tộc cháu con đợi giờ

Tiên Dung tin được nóng chờ

Bàn với nàng Nguyễn, rồi nhờ nàng đi

Với ba thang thuốc diệu kỳ

Bệnh tình khỏi hẳn, sức thì khỏe lên

Bạc vàng châu báu đáp đền

Nàng Nguyễn từ chối về liền trong đêm

sống vui, hạnh phúc êm đềm

Một lòng làm phúc, ấm êm dân lành

Thế rồi một hôm trong thành

Vua nghe một lũ gian tình bịa ra

Tiên Dung- Đồng Tử phép tà

Dựng xây thành quách, lập nhà riêng tây

Hùng Vương tức giận lắm thay

Liền sai quân tướng đến vây đánh thành

Lính trong xin được giao tranh

Chỉ là chốc lát ngoài thành ra ma

Tiên Dung- Đồng Tử ban ra:

“ Nồi da xáo thịt, cháy nhà vạ lây

bao nhiêu đạo lý xưa nay

chống vua phản quốc  tội này bất trung

còn tình mẫu tử khôn cùng

chống cha bất hiếu, chẳng dung được nào

Rủi may số ở trời cao

vì cha phải chết ta nào trách ai”

Quan quân đến cách lâu đài

Bên kia sông lớn, bãi ngoài Tự Nhiên

Tối trời hạ trại qua đêm

Bỗng đâu giông bão nổi lên ầm ầm

Mưa to chớp lóa, sấm gầm

Cây xanh gió lớn, vũ vần nhổ tung

Đồng Tử, Nàng Nguyễn (2), Tiên Dung

Ba người, thành quách đã cùng lên tiên

Sớm sau gió lặng trời yên

Mọi người chỉ thấy một miền đất hoang

Mênh mang nước trắng ngập tràn

Dân làng kinh hãi, lập đàn tế thiên (3)

Nơi đây được đặt tên liền

Đầm sâu “Nhất Dạ”, một đêm biến thành

Tự Nhiên, bãi cát lưu danh

Đa Hòa- Dạ Trạch ngọn ngành chuyện xa

Ngàn năm đẹp lắm bài ca

Thiên duyên tình sử quê nhà khoái Châu .

………………………………………………………………………

1-    Trích “Tình sử sông Hồng”                             

2-    Nàng Nguyễn  sau Được phong là Công chúa Tây Sa

3-    Đền hóa Dạ Trạch -Huyện khoái Châu thuộc tỉnh Hưng Yên đang thờ Chử Đồng Tử và nhị vị phu nhân là công chúa Tiên Dung và công chúa Tây Sa