Truyện ngắn
NGÀY TRỞ VỀ
Trên chuyến xe chở thương bệnh binh ra Bắc, Tân lòng rạo rực niềm vui đan xen khó tả, chắc giờ này vợ, cùng bố mẹ đã được tin và đang từng ngày, từng giờ mong ngóng anh về, làng xóm chắc cũng thay đổi nhiều lắm, không biết bố mẹ hai bên còn khỏe cả không, rồi cả giây phút bên Lan lúc chia tay anh không thể nào quên
Bỗng có tiếng nói cắt ngang dòng suy nghĩ, đồng trí trưởng đoàn phổ biến ngay trên xe. Hôm nay là đoạn đường cuối cùng chúng ta sẽ về an dưỡng tại đoàn 253 nơi dành cho cán bộ sĩ quan của quân khu đóng tại bến Hàn - Hải Dương. Ngày mai ổn định tổ chức, nhận quân trang, nghỉ ngơi, học chính trị sau nửa tháng hồi phục sức khỏe sẽ lần lượt cho anh em nghỉ phép về thăm quê.Tiếng vỗ tay rầm rầm và bài hát không có gì đẹp như hôm nay được cất lên tập thể.
Quê Tân là một làng nhỏ giáp thị xã Bắc Ninh, ngày mai anh được bố trí về phép đợt đầu, cả đêm rạo rực không ngủ được, chuẩn bị đồ đạc nào là thùng lương khô 72,, rồi miếng vải may áo dài cho Lan, cho mẹ, bộ quần áo Gabadin cho bố, trên ba lô Tân gài thêm chiếc khung xe đạp và con búp bê mua ở Sài Gòn.
Tựa mình trên ghế xe khách Tân miên man nghĩ và tự vẽ ra nhiều niềm vui và và kế hoạch. Cách đầu làng một đoạn Tân xuống xe, anh ngỡ ngàng trước sự thay đổi của quê hương, nếu như không có gốc đa này chắc anh không nhận ra cổng làng xưa, mà cũng mười năm rồi còn gì
Thấy anh còn ngơ ngác, bà hàng nước mời:
-vào uống chén nước đã chú bộ đội ơi
Anh liền rẽ vào, trong quán mấy người đàn ông đàn bà chân còn lấm bùn, chuyện trò rôm rả, thấy Tân vào họ lui lại nhường ghế, đoán anh là bộ đội, thương binh từ trong chiến trường ra nhiều mọi người tíu tít hỏi thăm
Bà hàng nước đon đả
- Cháu ở thôn nào ta vậy
-Dạ cháu ở thôn Đông
Chúng tôi đây phần lớn ở thôn Đoài nhưng họ hàng ở thôn Đông cũng nhiều
- Vậy cháu là con nhà ai
-Dạ cháu con bố Tô, mẹ Hoài ở xóm 4
Mọi người ồ lên chúc mừng ông bà Tô thật phúc đức quá, rồi tranh nhau hỏi anh ở chiến trường nào, có biết anh A, anh B đi năm ấy không?
Bà hàng nước đang vui bỗng buột miệng
- Thế anh có biết chuyện nhà chưa…….
Dạ sao ạ.
À .. không có gì, thế cháu về được lâu không, xã ta có ai về cùng.
Ngồi nghỉ một lát Tân xin phép về nhà ngay, thấy anh lưng đeo tay xách, mọi người xúm mang hộ bởi vì trên đường về họ đều đi qua xóm 4, anh mừng quá cám ơn tiện mời các bác rẽ qua nhà cháu chơi ạ.
Nhận được tin con ra Bắc đã hơn hai tuần nay nhưng vì Tân dấu địa chỉ nên ông bà Tô suốt ngày mong đứng mong ngồi, nhưng lại rất trăn trở khi gặp thì nói với Tân thế nào về việc của Lan.
Chuyện là cách đây mười năm Tân được nghỉ phép về để chuẩn bị đi B,, lúc này xóm bên có Lan cũng vừa tròn mười tám tuổi đẹp nết, đẹp người vừa học xong cấp 3 là bí thư chi đoàn thôn, ông bà Tô rất quý nhân dịp Tân về phép liền gợi ý dạm hỏi cho anh, lúc đầu Tân không đồng ý bởi vào chiến trường sống chết không biết thế nào, nhỡ ra thì khổ cho người ta. Nhưng do sự vận động của gia đình với lại thương bố mẹ nên anh cũng xiêu lòng.
Qua thời gian tìm hiểu chóng vánh, Tân và Lan đã nên vợ nên chồng, 15 ngày phép vùn vụt trôi qua vừa thủ tục dạm hỏi, chuẩn bị cưới xin đã mất mười ngày còn năm ngày hai người đưa nhau thăm thú họ hàng gần xa và đắm chìm trong niềm hạnh phúc. Hết phép cũng tại đầu làng gốc đa quán nước này lan gạt nước mắt chia tay.
Thời gian đàng đẵng trôi qua, giặc mỹ càng điên cuồng đánh phá miền Bắc các lớp thanh niên lần lượt tòng quân, cùng trang lứa như Lan người thì vào TNXP , người thì đi Lâm nông trường. còn Lan một lòng phụng dưỡng cha mẹ hai bên, ngày đêm bám ruộng, bám đồng. Rồi bỗng một hôm không biết tin ở đâu mọi người xì xào thằng Tân con ông Tô đã hy sinh rồi nhưng sợ gia đình đau lòng nên chưa báo tử. Lan nghe tin khóc ròng, nhưng dấu sợ bố mẹ chồng buồn, từ đấy Lan lầm lũi làm việc như cái xác không hồn, người gày sút đi rất nhiều. Ông Bà Tô cũng mong manh biết chuyện âm thầm chịu đựng và càng thương Lan nhiều hơn, nhân có dịp có cán bộ nhà máy thuốc lá Sông Cầu về tuyển lao động ông bà khuyên lan xin vào nhà máy làm việc. Làm công nhân cách nhà mươi cây số xong tuần nào Lan cũng về thăm lo lắng chăm sóc cho bố mẹ chồng. mang tiếng lấy chồng mấy năm nhưng chỉ ở bên nhau vẻn vẹn năm ngày, Trong khu tập thể của nhà máy, phòng Lan có ba chị em cùng cảnh ngộ nên thương nhau lắm, hai người may mắn hơn chồng là thương binh từ chiến trường ra, nên họ đã xin nghỉ việc về quê. Còn mình Lan nỗi buồn và cô đơn càng thêm trĩu nặng
Cùng phân xưởng có người bạn trai rất thương Lan, biết tin chồng cô đã hy sinh, mấy lần định ngỏ lời nhưng cô từ chối bởi chưa có giấy báo tử
Thế rồi trong một phút nhẹ dạ mủi lòng và những gì đã xảy ra trong cái đêm định mệnh ấy đã đến. Người bạn trai sau này cũng lên đường rồi hy sinh nơi cổ thành Quảng Trị.
Đời Lan như bước vào ngõ cụt, cô xin nghỉ việc nhà máy, bụng mang dạ chửa về làng thú tội với bố mẹ chồng, nhưng ông bà Tô không quở trách mà lặng lẽ thương Lan hơn
Ông Tô hỏi: Vậy giờ con tính sao?
Dạ con xin phép về bên bố mẹ đẻ ạ
“Thôi cũng đành” ông Tô đáp, dưới âm chắc thằng Tân cũng không nỡ trách con đâu.
Thoát cái đã chín năm tám tháng, hôm nay Tân về, bố mẹ anh chị em hàng xóm láng giềng tập trung đầy nhà chúc mừng,. Ông bà Tô cười nói chào mời ríu rít, nhưng không thấy Lan đâu, Tân vừa định hỏi thì ông Tô trả lời ngay: vợ con đang ở nông trường chắc tối nay sẽ về tới nhà. Tân yên chí vui vẻ trở lại anh kể chuyện những trận đánh rồi gặp người này người kia cùng xã cùng huyện. Bảy giờ tối nhà hết khách mâm cơm dọn ra với những món ăn mà ngày xưa Tân rất thích, bà Tô mua chuẩn bị từ chiều.
Ăn cơm xong lên uống nước ông bà ngập ngừng không biết nói với con bắt đầu từ đâu, thấy bố mẹ có vẻ khác lạ cộng với cái thở dài của bà hàng nước đầu làng, Tân linh tính có điều gì không hay nên gạn hỏi. Không thể dấu được ông bà đành thuật lại đầu đuôi câu chuyện.
Một thùng nước lạnh đổ vào đầu, Tân như người mất hồn anh không nói gì rồi lặng lẽ bỏ vào nhà trong. Bao nhiêu mong nhớ, đợi chờ và mơ ước đã tan biến, cả đêm không ngủ được hôm sau Tân xin phép trở lại đơn vị cho khuây khỏa.
Mới về nhà được hai ngày thấy Tân trở lại vẻ mặt phờ phạc, đoán rằng có việc chẳng lành đã xảy ra mọi người tập trung hỏi han mãi đến chiều Tân mới nói. Anh em xúm lại động viên, nhiều ý kiến cho rằng cũng nên thông cảm với cô ấy, con gái có thì, mà mình biền biệt ngần ấy năm trời lại còn tin hy sinh nữa chứ. Tôi xen vào một câu chung quy lại do thằng Mỹ cả, nếu không chúng ta đâu phải thế này, mọi người ồ lên ủng hộ. Đoàn trưởng Lê Hoàn quê ở Thái Bình, anh là chính trị viên tiểu đoàn người trầm tính ít nói, anh bảo “Quê tớ có cậu cũng vào chiến trường tám năm mới ra, về nhà thì bố mẹ mất cả, chị gái lấy chồng xa, vợ không nhận được tin tức đã bỏ di lấy chồng khác , nền nhà xưa chỉ còn là bãi trống, phải bắt xe lên nhà chị gái ở nhờ, thế mà cậu ấy vẫn vượt qua được và mới xây dựng hạnh phúc với cô giáo trường làng, còn với bạn theo mình hãy cứ gặp nhau xem tình cảm thế nào nếu bỏ qua được hãy bỏ qua , và tham khảo ý kiến gia đình xem sao”. Như được vén đám mây mù Tân thấy nhẹ cả lòng và hôm sau lại tiếp tục về quê.
Nghe tin Tân về Lan khóc rất nhiều và cũng không dám sang gặp nhau để nói lời cuối cùng, bố mẹ đẻ Lan thấy vậy dục: Thôi thì sự thể thế này con cứ sang nhận tội với ông bà, và chồng con, còn quyết thế nào thì chịu thế cho phải nhẽ”
Tân đang ngồi trong nhà bỗng thấy bóng Lan thoáng qua ngoài ngõ anh vội lao ra , ông bà Tô cũng lặng lẽ rút lui
Lan…Lan …anh về đây rồi. Lan khóc và ấp úng em ...em ..có tội… với anh.
Thôi em…đừng nói nữa anh hiểu cả rồi, sự mất mát trong chiến tranh là rất lớn, cả đất nước gánh chịu chứ không riêng gì chúng ta, anh vẫn còn hơn nhiều đồng đội khác. Rồi Tân kéo Lan vào lòng và ôm chặt lấy cô, Lan òa nên khóc như chưa tùng được khóc bao giờ, nước mắt ướt đẫm vai anh, nước mắt tủi hờn và hạnh phúc.
Ngày mai anh sẽ sang thưa cùng bố mẹ xin đón em và con về, con của đồng đội anh, cũng là con của anh. Rồi Tân dắt tay Lan ra gốc đa đầu làng, nơi mà ngày xưa hai người đã từng hò hẹn và chia tay, trời vào thu gió mát nhè nhẹ thổi lên từ phía cánh đồng mang theo chút hương thơm cùng mùi nồng nồng, ngai ngái của đầm sen.
Đỗ Trọng Kim
Ảnh minh họa Intenet
