Ngày xưa ở động Sơn La*
Có chàng trai trẻ tên là Chu Sinh
Mẹ cha mất sớm, một mình
Chú cùng thím ruột thương tình chăm nuôi
Mong cho ăn học lên người
Nhà nghèo vất vả một thời đói no
Thương cháu, chú chẳng đắn đo
Thím thì ghẻ lạnh, vòng vo cạnh lời:
“Dài lưng tốn vải ăn chơi”
Rồi hôm nóng giận, thím thời đuổi đi
Chu Sinh buồn bã tức thì
Dọn ngay quần áo chàng đi về nhà
Khói hương khấn vái mẹ cha
Chiếu manh, chõng cũ, lau qua ngả mình
Biết tin chú vội đi tìm
Dỗ dành cháu chẳng thuận tình về theo
Đành mang tiền gạo nồi niêu
đỡ thêm cho cháu sớm chiều đơn côi
Ngày qua tháng lại nhiều rồi
Chu Sinh cương quyết chẳng hồi chuyển tâm
Chú giận nét mặt hầm hầm
“Đã vậy thì kệ xác mày chẳng nương”
Một hôm nhịn đói canh trường
Toàn thân mệt mỏi lên giường ngủ ngay
Trong mơ giấc ngủ đang say
Bỗng đâu quân lính vào đầy trong sân
Thoạt nhìn chàng thấy tần ngần
Chắc là hẳn có việc nhầm gì đây
Viên quan mũ áo trên tay
Chiếu rằng: Quốc mẫu đón thày vào kinh
Phong là phò mã cung đình
Kết duyên công chúa đẹp tình bướm hoa
Đói lòng chẳng nghĩ gần xa
Mặc cho may rủi, chàng đà đi theo
Đường xa mờ mịt cheo leo
Người như nhẹ bẫng, một lèo vào kinh
Ngỡ ngàng nét đẹp cung đình
Người xe đông đúc lung linh đèn lồng
Lính canh đứng tựa trời trồng
Giáo gươm sáng quắc, mênh mông lâu đài
“Hoàng Kim Điện” một sớm mai
Thảm hoa đỏ rực trải dài đường đi
Theo chân quan lớn tức thì
Vào trong chính điện uy nghi giát vàng
Chàng liền liếc mắt nhìn ngang
Mẫu hoàng ngồi đó sập vàng cười tươi
Chỉ chàng ghế cạnh mời ngồi
Sau khi trà nước , tiệc thời mang ra
Sơn hào hải vị yến hoa
Bao ngày đói khát chàng đà thỏa thuê
Rượu vào tâm trí đê mê
Lắng nghe mẫu nói chuyện về xa xưa
Hai bên hôn ước di thừa
Cha chàng, Tiên Đế cũng vừa quy tiên
Hôm nay đất nước bình yên
Ngươi và công chúa lên duyên vợ chồng
Cũng là thực hiện ước mong
Của người đã khuất, đẹp lòng trúc mai
Đâu rành công chúa là ai
Dung nhan đẹp xấu có tài chi đây
Nhưng nghe Quốc mẫu giãi bày
Chàng liền cung kính đợi ngày đuốc hoa
Mẫu rằng: “ ngươi hãy đợi ta
đến ba ngày nữa kiệu ra đón vào”
Tiễn chàng đàn sáo xôn xao
Chợt cơn gió lạnh, phả vào tỉnh ra
Chõng tre chiếu rách giữa nhà
Định thần chàng biết vừa là giấc mơ
Tỉnh rồi mà dạ ngẩn ngơ
Rượu hương vẫn đượm, bụng giờ vẫn no.
Ba ngày chàng lại nằm mơ
Kiệu vàng đến đón, đúng giờ vào ngay
Cung đình rực rỡ đẹp thay
Người vui nhộn nhịp mê say nhạc đàn
Chu Sinh lòng những ngỡ ngàng
Công chúa tay nắm tân lang mời vào
Người xinh giọng nói ngọt ngào
Dáng Kiều phong nhã, hoa nào sánh đây
Nhìn nàng lòng dạ ngất ngây
Thắp hương làm lễ rượu bày rót ra
Vái trời đất rộng bao la
Kế là vái mẹ, sau là trao duyên
Động phòng loan phượng vợ hiền
Đời như bỗng chốc lên tiên thế này
Ái ân trong lúc đắm say
Bỗng nhìn người vợ vằn đầy vết thâm*
Yêu thương chàng chẳng quan tâm
Mùi thơm dìu dịu như trầm tỏa lan
Sáng sau tiệc sớm vừa tan
Quốc mẫu gọi đến bên bàn cho hay:
“Hoa Thành là đất nước này
dân đông công việc bấy rày thông hanh
Hoàng tôn còn nhỏ chưa rành
Lâu nay công chúa, điều hành cùng ta
lấy chồng về lý đáng ra
theo chồng mới đúng, tròn là phận dâu
nhưng nay sự nghiệp làm đầu
vợ con ở lại mưu cầu cùng ta
ba ngày Hoa Sứ lại ra
đón vào hội ngộ phòng hoa một lần”
Chu sinh lòng dạ phân vân
Vâng lời Quốc mẫu bần thần chia tay
Phu thê nước mắt giãi bày:
“Về nhà chàng nhớ gắng say học hành”
Giật mình giấc mộng hợp thành
Tiên duyên kỳ ngộ mong manh thế nào
Mùi hương công chúa thanh tao
Vẫn còn phảng phất tình nào đắm say
Thế là từ đấy ba ngày
Trong mơ chàng lại vào ngay Hoa Thành
Hàng ngày dưới mái nhà tranh
Không ăn vẫn khỏe học hành siêng năng
Thoi đưa đã được một năm
Vợ chàng đến cữ sinh nằm bé trai
Cuộc đời nào được mấy ai
Lâng lâng hạnh phúc trải dài ước mơ
Nhìn con bụ bẫm ngây thơ
vợ như tiên nữ, ngẩn ngơ mắt trần
Đến ngày bái kiến mẫu thân
Ngạc nhiên chàng thấy, mấy lần lệ rơi
Ngập ngừng bà mới ngả lời:
“Đây là việc nước ở nơi biên thùy
giặc đông thế mạnh một khi
quân ta nghênh chiến lực thì thua to
giờ đang tiến đến kinh đô
ta nay quyết định rời cho bảo toàn
rể con bao việc phải làm
chăm lo đèn sách giang san cần tài
rồi chờ cho đến ngày mai
hai tư tháng nữa không dài, đoàn viên
ta cho người cấp bạc tiền
mong con thấu hiểu rể hiền của ta”
Chàng vào gặp vợ chia xa
Thời gian gấp gáp còn mà thăm con
Gặp chàng công chúa nỉ non:
“Chàng ơi ly hợp sắt son thường tình
mong chàng hãy giữ lấy mình
tặng chàng ngọc bích với bình phấn hoa
dù là thiếp ở nơi xa
Chàng nhìn thấy ngọc như là thiếp đây
từ nay cho đến ngày rày
thiếp cho thị nữ, hiệu này Đồng Nhân
cùng chàng giao kết nên thân
chờ ngày tái ngộ ái ân cùng chàng”
Chu Sinh nghe thấy vội vàng:
“Ta đi không được ,hay nàng theo ta”
Nàng rằng: “sự nghiệp bao la
Thiếp còn giúp mẹ, việc là trăm dân
mai ngày đất nước yên phần
Đón chàng hội ngộ trong ngần sắc hoa”
Thế rồi dứt áo đi ra
Chàng liền níu hỏi, xa là bao lâu
Nàng cười: “ Rồi sẽ gặp nhau
cứ xem trên ngọc trước sau tỏ bày”.
Ngỡ ngàng một giấc ngủ say
Chia ly lúc ấy giờ này thấy đâu
Lờ mờ trong ánh đèn dầu
Vàng kia mười lượng sáng màu ai qua
túi còn viên ngọc trắng ngà
Mặt trên khắc chữ sáng lòa lung linh:
“Bao giờ mười vạn tinh binh
nhạc quân trống trận rập rình ngoài biên
phía tây Hồ Thuỷ tiến thuyền
Hoa Cương nẻo nọ thẳng liền sang đông
chờ khi báo tiệp dâng công
non sông để chữ tương phùng về sau
xin đừng đắp nhớ đổi sầu
mười lăm năm lại gặp nhau đó mà.”
Đọc xong nghĩ mãi chẳng ra
Thời gian khắc rõ, nghĩ xa mệt đầu
Rồi hôm tin được thím dâu
Bỗng nhiên cảm nặng giờ đầu quy tiên
Chàng ngay thu xếp về liền
Chú vừa trông thấy buồn phiền mắng to:
“Sao mày không biến hẳn cho
Biết chăng lễ nghĩa còn mò về đây”
Chu Sinh nhanh trí giãi bày:
“Cha con báo mộng vàng này dấu xưa
bảo con đào lấy kính đưa
chú lo tang lễ, nắng mưa sau này”
Thật lòng, chú cảm động thay
Thuận hòa thương cảm như ngày xa xưa
học hành từ đấy sớm trưa
Cũng không mộng mị, nay vừa hơn năm
Chuyện xưa dấu kín trong lòng
Khoa thi năm ấy chấm xong báo liền
Thủ khoa hương cống đầu tiên
Làm quan danh giá nơi miền Bắc Qua
Rồi hôm chú đi chợ xa
Gặp cô gái lạc mặn mà tươi xinh
Đưa về giới thiệu cháu mình
Thoạt nhìn chàng thấy bóng hình quen thân
Hỏi tên nàng nói Đồng Nhân*
Nhớ lời vợ dặn cái lần chia xa
Phải chăng, đây đúng như là
Người xưa năm ấy đã ra cùng chàng
Cũng là duyên số nặng mang
Chàng liền đồng ý cùng nàng áo khăn
Hai người chung sống hơn năm
Bé trai kháu khỉnh ngày rằm khai hoa
Ngạc nhiên chàng mới nhìn qua
giống như đứa trẻ ngày nào trong mơ
Bấm tay tính đốt, tính giờ
Tròn hai tư tháng giấc mơ đã thành
Một thời đất nước cam go
Chiến tranh biên giới nỗi lo nước nhà
Vua sai đánh giặc phương xa
Tướng binh mười vạn, cùng là quân lương
Bước chân rầm rập lên đường
Ngày đi đêm nghỉ biên cương tới gần
Dừng quân thăm hỏi thổ dân
Sai người do thám âm thầm các phương
Biết đây là Điệp Hoa Cương
Bên kia Hồ- Thủy con đường đông tây
Chu Sinh nghe địa danh này
Giống như trong ngọc đã bày khắc ghi
Chàng liền xem lại tức thì
Những lời kín đáo, thực thi trận này
Giáp công hai mũi hiểm thay
Quả nhiên toàn tuyến, thắng ngay trận đầu
Bình yên biên giới đã lâu
Dong thuyền sông lớn địa đầu dạo chơi
Lái đò cho biết một thời
Có đàn bướm trắng rợp trời đến đây
Điệp Hoa tên gọi xứ này
Hiểu ra chàng lệnh dừng ngày thuyền vào
Đêm về chàng lại chiêm bao
Xuyên Hoa Sứ đến rước vào trong cung
Kinh đô nay đẹp vô cùng
Ngựa xe binh lính hào hùng lắm thay
Mẫu Hoàng ra đón vào ngay
Mẹ con mừng tủi: “ Rể nay đã già”
Mười lăm năm đã trôi qua
Việc nhà việc nước đường xa nhọc lòng
Công chúa chờ ở tây phòng
Vợ chồng trò chuyện ấm nồng ái ân
Nàng rằng: “Ý của mẫu thân
Điều hành đất nước trăm dân cậy nhờ
Người nay tuổi cũng đã già
chia đôi dân, nước để mà trông coi
Nửa nay hoàng tử nhận rồi
Nửa còn chàng phải về thôi trị vì”
Chu Sinh mừng rỡ một khi
Có người đánh thức chàng thì dậy ngay
Dối là: “Mệt quá ngủ say
làm phiền chư tướng việc này âu lo”
Lệnh cho quân chuẩn bị đò
Vượt sông đại thắng reo hò lai kinh
Vua mừng ra đón Chu Sinh
Ngợi khen ban thưởng nghĩa tình bề tôi
Ngạc nhiên chàng lĩnh thưởng rồi
Dâng biểu từ chức nghỉ ngơi an nhàn
Vua yêu hết dạ khuyên can
Cũng không ép được để chàng ra đi
Dã từ chú ruột vân vi
Điệp Hoa Cương đó cùng thì vợ con
Vượt qua cách trở núi non
Gần nơi hóa cả ba con bướm hồng
Bao ngày mong ước chờ trông
Vương quốc loài bướm mênh mông đón chàng.
( 260 câu)
………………………………………………………………………
*Động Sơn La thuộc tỉnh Tuyên Hóa cũ nay là Tuyên Quang
*Những vết vằn trên mình công chúa chính là vằn của loài Bướm* (Đồng Nhân ) chính là hiện thân của công chúa về ở bên cạnh Chu Sinh
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét