Chuyện rằng ở một làng xa
Có chàng trai trẻ tên là Hồ Sinh
Mẹ cha mất sớm một mình
Ruộng vườn gia sản, trung bình trong thôn
Cũng theo thày học mấy môn
Biếng lười, chậm hiểu, vài hôm bỏ liền
Bạc tiền đầy đủ cho nên
ước ao có chút danh tên ở đời
Nghe tin trên huyện đương thời
Thiếu chân "Thơ lại"*, đang mời tuyển thêm
Sực nhớ có bạn làng bên
Quen thân cụ Thượng, liền lên cậy nhờ
Ruộng vườn bán lấy tiền lo
Ít nhiều chi phí sao cho vẹn toàn
Bạn rằng: “Chữ kém chớ màng
Gỡ chẳng ra được, ta ràng buộc chi
Ruộng nhiều, đất rộng một khi
Phát tô, canh tác mình thì thảnh thơi”
Bạn lời khuyên nhủ đầy vơi
Nhưng hắn đã quyết bạn thời chiều theo:
Ba vì núi dốc núi cheo leo
Có ngài đạo sĩ sớm chiều ẩn thân
Tôi thì quen biết đôi phần
Viết thư giới thiệu người lần giúp cho
Chắc là mọi việc êm ro
Vì ngài quen lắm quan to trong triều”
Bạc thì chẳng đáng bao nhiêu
Rừng sâu núi hiểm, hắn liều dấn thân
Bao ngày rệu rã bước chân
Hang sâu đỉnh núi dần dần hiện ra
Nhớ lời bạn, giọng gọi xa
Phải hang đạo sĩ, báo ta xin vào
Đá ngang chắn cửa lạ sao
Quay nghiêng hé mở, ngạt ngào hương bay
Hồ Sinh trong dạ mừng thay
Lần theo đường nhỏ, trong này sáng trưng
Lạ lùng hắn những ngập ngừng
Bên trong đạo sĩ đang chừng nghỉ ngơi
Trên bàn phiến đá chơi vơi
Nói có thư tới, ngài vời vào xem
Rồi rằng: “Tin ở người quen
có gì ước nguyện, nói liền ta hay”
Hồ Sinh: “Trăm sự nhờ thày
được chân "Thơ lại", là may lắm rồi
Bởi vì sức học của tôi
Trong đầu vài chữ đã vơi đã mòn”
Ngài rằng: “ Đấy việc cỏn con
ăn trầu ngơi nghỉ ta còn bàn sau”
Vôi nồng, cau chát đôi câu
Miệng vừa nhai giập trong đầu thiu thiu..
Về nhà chẳng được bao lâu
Một hôm lính tới mời hầu cửa quan
Hồ Sinh lo sợ ngỡ ngàng
Công đường cụ Thượng như đang đón chờ
Niềm vui mang tới bất ngờ
Chẳng phải Thơ lại, chức giờ cao hơn
Thông biện quan tỉnh nhẹ trơn
Ra vào thông báo thiệt hơn án về
Tiền vàng, đút lót đuề huề
Lúc đầu hắn cũng chẳng hề quan tâm
Thế rồi công việc quen dần
Cửa quan hắn cũng lần lần khôn ra
Nhận quà biếu xén gần xa
Lưu manh gài bẫy dân qua kiếm tiền
Làm quan được bốn năm liền
Mua nhà tậu ruộng đồn điền lắm thay
Phú ông cũng ở xứ này
Tiểu thư xinh đẹp, xin ngày vu quy
Mười năm sinh hạ du di
Hai trai, hai gái, con thì tươi xinh
Chẳng lo tu tỉnh rèn mình
Lách luồn chạy trọt, quan tình càng cao
Ở đời ai biết được nào
Một hôm lính đến xôn xao cổng nhà
Tráp quan vâng lệnh gọi ra
Lại còn gông khóa, cả nhà thất kinh
Khâm sai, đặc phái đệ trình
Tội ăn hối lộ, dân tình kiện lên
Lại còn đút lót quan trên
Chứng cứ rõ rệt phải đền tội ngay
Tử hình với bản án này
Xung công tài sản tháng ngày nhiễu dân
Pháp trường hối hận ngàn lần
Không tìm đạo sĩ ,đâu thân thế này
Giật mình tiếng động đâu đây
Tỉnh ra mới biết chuyện này là mơ
Đạo sĩ lên tiếng bấy giờ
Đưa thư cụ Thượng, về chờ làm quan
Hồ Sinh thưa gửi vội vàng
Con xin từ biệt chẳng màng cao sang
Ruộng nương nhà cửa xóm làng
Chịu khó tấc đất, tấc vàng thâm canh
Chẳng cần bợ đỡ, ma ranh
Ở hiền, sống thật, đức dành cháu con.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét