CHUYẾN HÀNG NHỚ MÃI
Truyện ngắn
Truyện ngắn
Ngồi trên xe khách tuyến Hà Nội -Kim Sơn Ninh Bình, tôi dấu túi tiền giữa đống bạt, ngồi đè lên mà lòng vẫn thấp thỏm, nhìn ai cũng như kẻ trộm.
Tôi và H cùng là bộ đội từ chiến trường ra, đã trải qua bao trận đánh không sao, mà hôm nay lại hồi hộp lạ thường. Số tiền vay này mà mất thì bao giờ mới trả nổi, rồi còn cuộc sống tiếp theo sẽ ra sao cứ nghĩ đến là toát mồ hôi.
Xe rời bến cóc lúc 12 giờ trưa tại Hà Nội, 5 giờ chiều tới Kim Sơn Ninh Bình an toàn. Hai chúng tôi vác bó bạt xuống xe, vào chợ lúc này đã vãn người, các hàng quán nghỉ cả, chúng tôi lại lững thững ra quán ăn ven đường
Thôi gọi chút gì qua quéo cho xong bữa. tôi nói.
- H thì trầm ngâm ít nói, tôi biết anh cũng đang lo lắng trăn trở, tối nay ngủ đâu cho an toàn và thu mua hàng hóa ra sao.
Đây rồi có nhà hàng cơm bụi. Chúng tôi rẽ vào, chị chủ quán đon đả mời, rồi hỏi:
-Trông hai chú như ở nơi xa đến đây lần đầu
-Tôi nói: dạ chúng tôi từ Hải Dương vào đón người nhà đang đóng chiếu ở chợ này
Vậy à họ trọ nhà ai và lấy hàng của chủ nào các chú có biết không? Chị chủ quán hỏi
-Cũng nghe nói nhà gần chợ thôi chứ chưa biết chính xác ạ
-Các chú cứ bình tĩnh, cơm xong tôi chỉ nhà cho, các chú vào hỏi khắc biết
Đúng là ăn mày gặp chiếu manh, chúng tôi mừng quá ăn xong vội chia tay chị chủ quán. Theo lời chỉ dẫn tôi lần đến một ngôi nhà sát chợ. Nói là nhà chứ nó là một cái lán rộng lợp lá cọ, vách là phên cói đan tềnh toàng trên bãi cỏ rộng lớn. Nhà đang thắp đèn sáng , nghe tiếng gọi chủ nhà là người đàn bà hơn chúng tôi khoảng chục tuổi trông vẻ phúc hậu hiền lành tiếng nói rất dễ nghe
-Các chú hỏi ai ạ
-Tôi vội trả lời: chúng tôi từ Hải Dương vào đóng hàng
Chưa kịp hỏi bà đon đả: “Quê chú có ai đã vào đây chưa”
-Dạ có mấy người tôi nói tên, nhưng không biết họ lấy hàng ở đâu
-Bà cười: “ồ thế là các chú gặp may rồi họ lấy hàng ở đây, mới về hôm qua”
-Các chú vào uống nước, tôi tìm chỗ nghỉ cho, sáng mai ra đây cần hàng gì chúng tôi cung cấp đầy đủ
-Bà tự giới thiệu tên là Đoàn nhà ở cách đây 2km. Lán này là nơi con gái con rể thuê để làm chiếu . Vợ chồng nó tên là Nhung –Vinh
Nói chuyện một lát chúng tôi theo bà vào trong xóm, đến cổng một nhà, bà vào trước một lát sau có người đàn ông ra đón vào. Trông ông ta nhỏ người đen chắc như người vùng biển, khuôn mặt khắc khổ có vẻ như dân anh chị, ông ta hỏi các anh vào đóng chiếu hả? tôi nói vâng! rồi ông dẫn vào phòng trong chỉ chỗ nằm và nói: “ các chú mệt thì đi nghỉ hoặc muốn xem TV thì ra ngoài này”.
Tôi nói: chúng em đi nghỉ ạ
Ông nói: “Tiền hàng đâu tôi cất vào tủ cho, sáng mai đi chợ hãy lấy”. Thấy tôi có vẻ ngần ngừ ông ta cười.
Thôi thì đã vào đây rồi mặc cho số phận, tôi lấy gói tiền đưa cho ông cất vào tủ, nghe tiếng khóa lách cách, rồi ông đưa cho tôi chiếc chìa. Tôi nghỉ cũng chẳng cần thiết tủ chắc cũng vài ba chiếc chìa mình có cầm một cái thì cũng chẳng ích gì. Người mệt lại lo lắng, nằm mãi không ngủ được suy nghĩ miên man.
Xe rời bến cóc lúc 12 giờ trưa tại Hà Nội, 5 giờ chiều tới Kim Sơn Ninh Bình an toàn. Hai chúng tôi vác bó bạt xuống xe, vào chợ lúc này đã vãn người, các hàng quán nghỉ cả, chúng tôi lại lững thững ra quán ăn ven đường
Thôi gọi chút gì qua quéo cho xong bữa. tôi nói.
- H thì trầm ngâm ít nói, tôi biết anh cũng đang lo lắng trăn trở, tối nay ngủ đâu cho an toàn và thu mua hàng hóa ra sao.
Đây rồi có nhà hàng cơm bụi. Chúng tôi rẽ vào, chị chủ quán đon đả mời, rồi hỏi:
-Trông hai chú như ở nơi xa đến đây lần đầu
-Tôi nói: dạ chúng tôi từ Hải Dương vào đón người nhà đang đóng chiếu ở chợ này
Vậy à họ trọ nhà ai và lấy hàng của chủ nào các chú có biết không? Chị chủ quán hỏi
-Cũng nghe nói nhà gần chợ thôi chứ chưa biết chính xác ạ
-Các chú cứ bình tĩnh, cơm xong tôi chỉ nhà cho, các chú vào hỏi khắc biết
Đúng là ăn mày gặp chiếu manh, chúng tôi mừng quá ăn xong vội chia tay chị chủ quán. Theo lời chỉ dẫn tôi lần đến một ngôi nhà sát chợ. Nói là nhà chứ nó là một cái lán rộng lợp lá cọ, vách là phên cói đan tềnh toàng trên bãi cỏ rộng lớn. Nhà đang thắp đèn sáng , nghe tiếng gọi chủ nhà là người đàn bà hơn chúng tôi khoảng chục tuổi trông vẻ phúc hậu hiền lành tiếng nói rất dễ nghe
-Các chú hỏi ai ạ
-Tôi vội trả lời: chúng tôi từ Hải Dương vào đóng hàng
Chưa kịp hỏi bà đon đả: “Quê chú có ai đã vào đây chưa”
-Dạ có mấy người tôi nói tên, nhưng không biết họ lấy hàng ở đâu
-Bà cười: “ồ thế là các chú gặp may rồi họ lấy hàng ở đây, mới về hôm qua”
-Các chú vào uống nước, tôi tìm chỗ nghỉ cho, sáng mai ra đây cần hàng gì chúng tôi cung cấp đầy đủ
-Bà tự giới thiệu tên là Đoàn nhà ở cách đây 2km. Lán này là nơi con gái con rể thuê để làm chiếu . Vợ chồng nó tên là Nhung –Vinh
Nói chuyện một lát chúng tôi theo bà vào trong xóm, đến cổng một nhà, bà vào trước một lát sau có người đàn ông ra đón vào. Trông ông ta nhỏ người đen chắc như người vùng biển, khuôn mặt khắc khổ có vẻ như dân anh chị, ông ta hỏi các anh vào đóng chiếu hả? tôi nói vâng! rồi ông dẫn vào phòng trong chỉ chỗ nằm và nói: “ các chú mệt thì đi nghỉ hoặc muốn xem TV thì ra ngoài này”.
Tôi nói: chúng em đi nghỉ ạ
Ông nói: “Tiền hàng đâu tôi cất vào tủ cho, sáng mai đi chợ hãy lấy”. Thấy tôi có vẻ ngần ngừ ông ta cười.
Thôi thì đã vào đây rồi mặc cho số phận, tôi lấy gói tiền đưa cho ông cất vào tủ, nghe tiếng khóa lách cách, rồi ông đưa cho tôi chiếc chìa. Tôi nghỉ cũng chẳng cần thiết tủ chắc cũng vài ba chiếc chìa mình có cầm một cái thì cũng chẳng ích gì. Người mệt lại lo lắng, nằm mãi không ngủ được suy nghĩ miên man.
Chả là làm ăn dạo này ngày một khó khăn, thóc gạo bão hòa. Chính sách ngăn sông cấm chợ đã được xóa bỏ nên việc làm hàng xáo và mang gạo lên tỉnh bán lờ lãi chẳng được là bao. Ruộng đồng mới thực hiện khoán quản. Quê tôi đông dân, đất hẹp mỗi khẩu không nổi sào ruộng. Nhà nhà tận dụng mọi lao động và thời gian 2 mùa cấy mùa gặt chỉ diễn ra khoảng một háng là xong còn 5 tháng nông nhàn, ăn thì không mấy cái tiêu mới là lớn, con cái học hành, giỗ tết, đám ma đám cưới cái gì cũng bằng tiền. Ngoài nông nghiệp mọi người phải bôn ba khắp nơi làm thuê và buôn bán. Không biết từ bao giờ làng tôi phát triển nghề bán chiếu rong, lúc đầu chỉ vài người ra phố Hàng Chiếu -Hà nội lấy lại hàng của mấy cửa hàng, rồi vác đi bán dạo phố, tối về ngủ trọ ở bãi Phúc Tân bên bờ sông Hồng.
Lúc đầu hàng bán rất chạy vác chiếu chỉ đi một hai con phố đã hết, chiều nghỉ ngơi sáng mai lại đi. Do kiếm được nên mẹ rủ con, anh rủ em, vợ rủ chồng tất cả thu xếp công việc nhà nông cùng ra thành phố mới có vài ba năm làng tôi khởi sắc hẳn lên. Dăm bữa nửa tháng về có khoản tiền mua sắm đồ dùng cho con ăn học. và xây dựng nhà cửa.
Càng ngày việc bán hàng càng phát triển lên, theo yêu cầu thị trường, không vác bộ nữa dùng xe đạp, chở nhiều và đi xa hơn.
Làng xóm bây giờ chỉ đông người vào thời vụ nhưng khi nông nhàn còn toàn người già và trẻ em ở nhà,.
Theo nghề chung của làng, là thương binh đã từng lăn lộn làm kinh tế, không quản ngại vất vả sang hèn, tôi cũng ra đi mưu sinh nơi thành phố. Với chiếc xe đạp đi khắp nơi mỗi ngày tới 50-60 cây số rong ruổi trên đường. Cứ mỗi đợt đi nửa tháng nghỉ về quê 3 ngày rồi lại đi tiếp. Thị trường khó khăn dần có hôm bán được, có hôm đi cả ngày rạc cả người mà chẳng có người mua, sáng trưa gặp gì ăn nấy, tối về cơm bụi giá rẻ miễn là lo bụng là được.
Hàng hóa giá gốc ngày một nâng cao vì nông thôn người ra ngày càng đông nên chủ hàng tăng giá, nhà trọ cũng khó khăn hơn, đợt đi tiết kiệm hết mức nhưng khi về chẳng còn được là bao. Cái khó làm rõ cái khôn ở làng nhiều người vào tận nơi sản xuất mua về bán nhưng cũng chẳng được bao nhiêu vì tiền thuế, tiền cửu vạn rồi cước xe.
- Tôi thì nghĩ: nếu vào tận Ninh Bình đóng hàng tận gốc. thì phải đóng nhiều giá thành mới hạ, đồng thời tìm nhà trọ riêng rủ anh em, bạn bè đến ở rồi cùng bán. Hàng giao rẻ hơn bên phố Hàng Chiếu, người bán hàng có chỗ ở không mất tiền việc này chắc ổn.
Thế là tôi rủ một anh bạn H cùng xóm chung làm, kế hoạch bàn bạc kỹ nhưng cái khó là không có vốn, nhưng quyết tâm làm, chúng tôi vay lãi tháng của cậu Sở bán thịt lợn cùng quê 5 triệu đồng( Thời điểm năm 1995 giá trị rất lớn). Rồi tìm ngày đẹp lên đường vào Kim Sơn đóng hàng .
Lúc đầu hàng bán rất chạy vác chiếu chỉ đi một hai con phố đã hết, chiều nghỉ ngơi sáng mai lại đi. Do kiếm được nên mẹ rủ con, anh rủ em, vợ rủ chồng tất cả thu xếp công việc nhà nông cùng ra thành phố mới có vài ba năm làng tôi khởi sắc hẳn lên. Dăm bữa nửa tháng về có khoản tiền mua sắm đồ dùng cho con ăn học. và xây dựng nhà cửa.
Càng ngày việc bán hàng càng phát triển lên, theo yêu cầu thị trường, không vác bộ nữa dùng xe đạp, chở nhiều và đi xa hơn.
Làng xóm bây giờ chỉ đông người vào thời vụ nhưng khi nông nhàn còn toàn người già và trẻ em ở nhà,.
Theo nghề chung của làng, là thương binh đã từng lăn lộn làm kinh tế, không quản ngại vất vả sang hèn, tôi cũng ra đi mưu sinh nơi thành phố. Với chiếc xe đạp đi khắp nơi mỗi ngày tới 50-60 cây số rong ruổi trên đường. Cứ mỗi đợt đi nửa tháng nghỉ về quê 3 ngày rồi lại đi tiếp. Thị trường khó khăn dần có hôm bán được, có hôm đi cả ngày rạc cả người mà chẳng có người mua, sáng trưa gặp gì ăn nấy, tối về cơm bụi giá rẻ miễn là lo bụng là được.
Hàng hóa giá gốc ngày một nâng cao vì nông thôn người ra ngày càng đông nên chủ hàng tăng giá, nhà trọ cũng khó khăn hơn, đợt đi tiết kiệm hết mức nhưng khi về chẳng còn được là bao. Cái khó làm rõ cái khôn ở làng nhiều người vào tận nơi sản xuất mua về bán nhưng cũng chẳng được bao nhiêu vì tiền thuế, tiền cửu vạn rồi cước xe.
- Tôi thì nghĩ: nếu vào tận Ninh Bình đóng hàng tận gốc. thì phải đóng nhiều giá thành mới hạ, đồng thời tìm nhà trọ riêng rủ anh em, bạn bè đến ở rồi cùng bán. Hàng giao rẻ hơn bên phố Hàng Chiếu, người bán hàng có chỗ ở không mất tiền việc này chắc ổn.
Thế là tôi rủ một anh bạn H cùng xóm chung làm, kế hoạch bàn bạc kỹ nhưng cái khó là không có vốn, nhưng quyết tâm làm, chúng tôi vay lãi tháng của cậu Sở bán thịt lợn cùng quê 5 triệu đồng( Thời điểm năm 1995 giá trị rất lớn). Rồi tìm ngày đẹp lên đường vào Kim Sơn đóng hàng .
Đèn bật sáng và có tiếng động mở cửa chắc gia đình đã dậy ra chợ, thấy tôi dậy ông chủ liền hỏi đêm qua có ngủ được không?
Tôi trả lời: “ lạ nhà trăn trở mãi gần sáng cũng ngủ được”
Ông ta cười như hiểu được lòng tôi rồi bảo: “ Chú mở tủ lấy tiền rồi cứ vất chìa khóa trên bàn cũng được, tôi đi làm đây.
Tôi gọi H dậy đánh răng rửa mặt xong cũng ra chợ luôn , trời lúc này chưa sáng nhưng đã tấp nập, những xe xích lô xếp đầy chiếu ra vào cổng chợ, xen bên là những hàng quà bánh ăn sáng còn thắp đèn. Tôi đi qua một lượt thấy hàng hóa nhiều và rẻ, rồi vào nhà Nhung. Giống mẹ Nhung nói năng rất nhẹ nhàng: “các anh sáng ra chợ mua hàng rồi đến trưa về đây ăn cơm với em thiếu gì, cần bao nhiêu chúng em cung cấp, giá có giá làng các anh khỏi lo”. Chồng Nhung tên là Vinh chắc cũng trạc tuổi như nhau khoảng ngoài 30, cao ráo đẹp trai vẻ hiền lành, gặp chúng tôi chỉ cười ít nói. Cậu ta đang xếp lò hấp chiếu ( bởi vì chiếu khi in hoa xong phải hấp chín bằng hơi nước thì màu mới tươi và không phai)
Lần đầu tiên về Kim Sơn tôi mới biết 80% dân nơi đây theo Đạo, có nhà thờ đá cổ kính và to nhất nước, người dân rất thật thà tốt bụng.
Sau này vào nhiều tôi mới có dịp tham quan chiêm ngưỡng
Nhà thờ đá không những đẹp mà còn là một kỳ quan rất lạ, vì những kèo, cột rồi từng con song cửa đến mái nhà toàn là đá. Bác hướng dẫn viên kiêm trông coi nhà thờ kể rằng: “Ngày xưa nhà thờ được một vị quan thương thư trong triều Nguyễn đã cung tiến và đứng lên xây dựng”. Ngày ấy biển còn sát nơi đây, gỗ đá từ Thanh Hóa chuyển vào theo đường biển rồi theo dòng sông thẳng tắp vào đây. Những con sông này là do cụ Nguyễn Công Trứ về đây khai hoang lấn biển và hướng dẫn dân đào, vừa lấy nước ngọt cấy trồng, vừa làm đường giao thông.
Tôi trả lời: “ lạ nhà trăn trở mãi gần sáng cũng ngủ được”
Ông ta cười như hiểu được lòng tôi rồi bảo: “ Chú mở tủ lấy tiền rồi cứ vất chìa khóa trên bàn cũng được, tôi đi làm đây.
Tôi gọi H dậy đánh răng rửa mặt xong cũng ra chợ luôn , trời lúc này chưa sáng nhưng đã tấp nập, những xe xích lô xếp đầy chiếu ra vào cổng chợ, xen bên là những hàng quà bánh ăn sáng còn thắp đèn. Tôi đi qua một lượt thấy hàng hóa nhiều và rẻ, rồi vào nhà Nhung. Giống mẹ Nhung nói năng rất nhẹ nhàng: “các anh sáng ra chợ mua hàng rồi đến trưa về đây ăn cơm với em thiếu gì, cần bao nhiêu chúng em cung cấp, giá có giá làng các anh khỏi lo”. Chồng Nhung tên là Vinh chắc cũng trạc tuổi như nhau khoảng ngoài 30, cao ráo đẹp trai vẻ hiền lành, gặp chúng tôi chỉ cười ít nói. Cậu ta đang xếp lò hấp chiếu ( bởi vì chiếu khi in hoa xong phải hấp chín bằng hơi nước thì màu mới tươi và không phai)
Lần đầu tiên về Kim Sơn tôi mới biết 80% dân nơi đây theo Đạo, có nhà thờ đá cổ kính và to nhất nước, người dân rất thật thà tốt bụng.
Sau này vào nhiều tôi mới có dịp tham quan chiêm ngưỡng
Nhà thờ đá không những đẹp mà còn là một kỳ quan rất lạ, vì những kèo, cột rồi từng con song cửa đến mái nhà toàn là đá. Bác hướng dẫn viên kiêm trông coi nhà thờ kể rằng: “Ngày xưa nhà thờ được một vị quan thương thư trong triều Nguyễn đã cung tiến và đứng lên xây dựng”. Ngày ấy biển còn sát nơi đây, gỗ đá từ Thanh Hóa chuyển vào theo đường biển rồi theo dòng sông thẳng tắp vào đây. Những con sông này là do cụ Nguyễn Công Trứ về đây khai hoang lấn biển và hướng dẫn dân đào, vừa lấy nước ngọt cấy trồng, vừa làm đường giao thông.
Nhà thờ đá xây dựng năm 1883, ngày ấy không có xe cẩu toàn dùng sức người, xúc cát tôn cao như núi rồi kéo cột đá xà đá vào dựng lắp xong lại xúc cát ra. Phía trong được chạm nhiều bức phù điêu đẹp, đặc biệt là bức chạm tứ quý: tùng, mai, cúc, trúc, tượng trưng cho thời tiết và vẻ đẹp riêng của bốn mùa trong một năm. Ðường nét khắc họa những con vật như sư tử, rồng phượng sống động đến lạ thường
Nhà thờ chính được xây dựng từ năm 1891 với tên chính thức là Nhà thờ Đức Mẹ Mân Côi, nay là nhà thờ chính tòa của vị Giám mục Phát Diệm. Nhà thờ lớn dài 74m, rộng 21m, cao 15m, có bốn mái và có năm lối vào dưới các vòm đá được chạm trổ. Trong nhà thờ có 6 hàng cột gỗ lim (48 cột) nguyên khối, hai hàng cột giữa cao tới 11m, chu vi 2,35m, mỗi cột nặng khoảng 10 tấn. Gian thượng của thánh đường có một bàn thờ lớn làm bằng một phiến đá nguyên khối dài 3m, rộng 0,9m, cao 0,8m, nặng khoảng 20 tấn. Mặt trước và hai bên được chạm trổ các loài hoa đặc trưng của bốn mùa làm cho bàn thờ như được phủ một chiếc khăn màu thạch sáng. Hai phía bên nhà thờ có bốn nhà thờ nhỏ được kiến trúc theo một phong cách riêng.
Nhà thờ chính được xây dựng từ năm 1891 với tên chính thức là Nhà thờ Đức Mẹ Mân Côi, nay là nhà thờ chính tòa của vị Giám mục Phát Diệm. Nhà thờ lớn dài 74m, rộng 21m, cao 15m, có bốn mái và có năm lối vào dưới các vòm đá được chạm trổ. Trong nhà thờ có 6 hàng cột gỗ lim (48 cột) nguyên khối, hai hàng cột giữa cao tới 11m, chu vi 2,35m, mỗi cột nặng khoảng 10 tấn. Gian thượng của thánh đường có một bàn thờ lớn làm bằng một phiến đá nguyên khối dài 3m, rộng 0,9m, cao 0,8m, nặng khoảng 20 tấn. Mặt trước và hai bên được chạm trổ các loài hoa đặc trưng của bốn mùa làm cho bàn thờ như được phủ một chiếc khăn màu thạch sáng. Hai phía bên nhà thờ có bốn nhà thờ nhỏ được kiến trúc theo một phong cách riêng.
Hai ngày sau mua đủ hàng tôi liền nhờ thuê xe về, chính ông chủ nhà chúng tôi trọ tên Long, lại là ông trùm cửu vạn khu vực này, đã bố trí xe và người bốc xếp hàng cho chúng tôi giá cả rất phải chăng, ông còn lo cả thuế trong vòng địa phận Kim Sơn. Đến lúc này tôi lại có suy nghĩ khác về ông. Một ông trùm làm ăn có luật và rất tình người khi chuyến hàng đầu tiên lăn bánh về Hà Nội an toàn tôi thầm cám ơn số phận, cám ơn những người dân đạo Kim Sơn thật thà chất phác.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét