( 7- Xem bói)
Từ ngày đến với kinh thành
Chung Nhi chịu khó học hành làm ăn
Nhớ lời tiên lão khuyên răn
Mở hàng bói toán giúp dân đợi thời
Hai bạn đường cũ tới nơi
Bao ngày gặp lại, vui lời hỏi thăm
Thấy Chung bói toán tiếng tăm
Tiện xin một quẻ, cuối năm thế nào
Con đường thi cử ra sao
Trước sau, vận số khi nào vinh quy
Chung Nhi bấm độ tức thì
"Quần long vô chủ" kỳ thi hoãn rồi
Nguyên là hôm trước đến chơi
Hai quan giám khảo nhỡ nhời lộ ra
Khớp lời tiên lão khi xa
Chung Nhi nói chắc như là đóng đinh
Biết tài bói toán bạn mình
Song hai người vẫn, thực tình bán nghi
Thế rồi cho đến một khi
Niêm yết thi hoãn, tin Nhi như thần
Tiếng lành đồn khắp trong dân
Kinh kỳ Trạng bói hiện thân giúp đời
Một hôm có lính tới mời
Thượng thư binh bộ đóng nơi kinh thành
Mất con ngựa đẹp lại thuần
Nên quan nhờ Trạng, bói lần tìm cho
Ở dinh quan lớn rất lo
Ngày đêm nghĩ ngợi, sao cho bây giờ
Thật là vạ đến bất ngờ
Vào ra cửa phủ, thẫn thờ năm canh
Một hôm tha thẩn trên thành
Đọc ngâm vài chữ loanh quanh giải buồn
“Mã ngưu dương”, Trạng đọc luôn
Với “nhân sở tự” còn vương trong đầu
Tam tự kinh học từ lâu
Bây giờ nhớ lại Trạng đâu thuộc lòng
Chẳng dè tên lính hầu trong
Lắng nghe bập bõm mà lòng khiếp kinh
Thấy Trạng đọc đúng tên mình
Vội vào thú nhận thực tình nói ra
Cắn rơm cắn cỏ xin tha
Chủ mưu vụ trộm đúng là do con
Trạng rằng: “Ngươi số vẫn son
hãy mau khai hết ta còn đỡ cho
nhớ đừng có nói vòng vo
nơi giam dấu ngựa sao cho đuôi đầu”
Hôm sau Trạng bói xin hầu
Thượng thư quan lớn từ lâu đợi chờ
Lập bàn hương khói ảo mờ
Quẻ gieo, khấn khứa bấm giờ phán ra
Quan sai binh lính phủ nha
Lần theo lời Trạng tìm ra ngựa liền
Phục tài bói toán như tiên
Quan mừng thán phục, mang tiền thưởng ngay
Tiếng tăm lừng lẫy từ đây
Chuyện kia chưa hết chuyện này lại ra
Một hôm trong chốn Hoàng gia
Công chúa mất trộm, đòi là vào ngay
Một đôi vòng ngọc đeo tay
Bỗng nhiên không cánh mà bay mất liền
Vòng này như có phép tiên
Mang đi xuống nước, nước liền rẽ ra
Vào lửa, lửa chẳng cháy là
Vật phẩm tiến cống “Thủy Xa” ngày nào
Chung Nhi chẳng biết làm sao
Hoãn binh, xây một đàn cao giả vờ
Hàng ngày lên đó nằm chờ
Có hai thị vệ đổi giờ chăm lo
Thiên văn nào có biết cho
Mười ngày nằm đấy, mà lo lắng lòng
Vụ này mà chẳng hanh thông
Chỉ con đường chết, còn mong ngóng gì
Thôi thì số phận, thôi thì
Nghĩ mãi mà chẳng kế gì thoát thân
Buồn lòng, đêm nhẹ bước chân
Lầu cao Trạng nói than thân một mình:
“Trời sao lại chẳng công minh
trộm thì chạy thoát, còn mình vạ lây
Quýt làm Cam chịu là đây
Làm sao mà thoát cảnh này để ra”
Tên Cam đứng gác phía xa
Tưởng trạng gieo quẻ, gọi ra tên mình
Nghe danh Trạng rất anh minh
Khấu đầu xin trạng nể tình cho qua
Con xin nói hết thật là
“Vụ này thằng Quýt mới là chủ ban
Cam con theo đóm ăn tàn
viêc nay lộ biết, vua ban chết liền”
Trạng rằng: “ Giờ việc đầu tiên
kể cho ta biết hậu tiền làm sao
thằng Quýt dấu ngọc nơi nào
nếu mà sai sót ta nào dung tha”
Nghe hắn thành thật khai ra
Ngọn ngành tất cả Trạng tha về hầu
Trạng mời công chúa lên lầu
Thắp hương khấn vái lúc lâu, rồi truyền
Bắt ngay tên Quýt vào liền
Đích danh chỉ mặt ngọc tuyền để đâu
Án tuyên tỏ rõ nông sâu
Quýt vào phủ phục dập đầu nhận ngay.
100 câu
Đời xưa có thơ là:
“Khi nên trời cũng chiều
Được thể dễ nói phét
Mã, Tự nào ai hay
Quýt, Cam có ai biết
Không bảo tự nhiên xưng
Có gì khai ra hết
Vô phúc nhà chúng mày
Không thì Trạng cũng chết."
